Tự học thiết kế mà không bị ngợp: 5 nguyên tắc mình rút ra sau 6 tháng tự mày mò.

Quyển sách về thiết kế đầu tiên mà mình đọc là Em muốn học thiết kế nhưng mẹ không cho. Sách mở ra cho mình nhiều góc nhìn, nhiều lĩnh vực trong ngành design và nhen nhóm việc trở thành một Designer.

Nhưng công việc fulltime hiện tại lúc đó ( và cả bây giờ) không liên quan gì tới thiết kế cả. Chủ yếu mình làm việc với giấy tờ và số má.

Covid ập đến, mình có thời gian rảnh nhiều hơn nên quyết định dành thời gian học thiết kế. Mình học UX trên Coursera, các khóa học UI ( Thiết kế giao diện người dùng) cùng các công cụ thiêt kế trên Skillshare và Youtube. Mình chìm đắm trong đó 6 tháng. Mình dùng từ chìm đắm là vì gần như mình dành toàn bộ thời gian rảnh cho việc học. Nhưng tất nhiên, học vì đam mê chứ công việc hiện tại cũng không dùng tới.

Mọi chuyện thay đổi khi mình bắt đầu một thử thách viết lách đầu tiên trên mạng xã hội. Mình chia sẻ về chuyện mình học Thiết kế trải nghiệm người dùng. Và tất nhiên, post bài trên mạng xã hội thì thường sẽ cần 1 hình ảnh thu hút người đọc. Và mình mày mò Canva từ đó.

Áp dụng các kiến thức đã học về UI, mình bắt đầu các thiết kế social media đầu tiên cho chính các bài viết của mình. Phải nói là nó phèn và xấu.

Việc Tự học thiết kế nghe có vẻ cool ngầu, nhưng thực ra nó khiến mình bị trượt dài trong thế giới của màu sắc, font chữ, layout và một mớ công cụ khiến cho cái não cá vàng của mình bị mệt.

Cái gì cũng muốn biết. Cái gì cũng thấy khó. Cái gì cũng thấy mình làm chưa tới.

Cho đến khi mình ngồi xuống và nhìn lại: À, hóa ra có vài nguyên tắc giúp mình đỡ ngợp hơn rất nhiều. Việc tự rút ra cho mình một vài nguyên tắc giúp mình như kiểu có cái phao bám vào giữa biển kiến thức ngoài kia. Dần dần, các thiết kế của mình trông khá khẩm và đỡ phèn hơn.

Bởi nói, học 1 đống khóa học cũng không bằng bắt tay làm 1 dự án thực tế, dù chỉ là của riêng mình, một cách nghiêm túc.

Dưới đây là 5 nguyên tắc mình tự rút ra sau những tháng ngày tự học thiết kế.

1. Đừng học tất cả mọi thứ cùng lúc

“Mình phải biết hết về màu sắc, typography, layout, brand design, UI, UX, Canva, Figma, Procreate, v.v…”

Mình đã thử và thấy thật sự burnout. Mình rối với đống lý thuyết về thiết kế mà người ta hay chia sẻ trên mạng

Thay vào đó, mình chọn một thứ mình cần học nhất trong giai đoạn đó là thiết kế social media. Và chỉ tập trung học những gì phục vụ cho việc đang làm lúc đó. Học theo kiểu project-based (học qua làm dự án thực tế) giúp mình có mục tiêu rõ ràng, không bị loạn kiến thức mà có thể áp dụng luôn kiến thức đã học vào thực tế.

2. Chấp nhận việc mình sẽ làm xấu lúc đầu

Mình đã từng dành 2 tiếng đồng hồ để căn chỉnh 1 cái thiết kế mà cuối cùng vẫn thở dài vì nó phèn quá. Mình nhận ra là kỹ năng thiết kế không thể học qua một đêm, không chỉ đơn giản kéo-thả là xong.

Nó cần lặp lại, quan sát, và chấp nhận sai nhiều lần trước khi thấy “ồ mình làm đẹp hơn rồi nè!”

Một bài học mà đến giờ mình vẫn tự dặn bản thân:

“Xấu không sao. Miễn là mỗi lần làm lại đều đỡ xấu hơn lần trước.”

3. Tối giản không bao giờ lỗi thời

Mình từng nghĩ: càng nhiều chi tiết thì trông thiết kế của mình càng pro. Và kết quả là một cái slide có 5 font, 6 màu, 3 sticker, và 0 sự hài hòa.

Rồi mình bắt đầu tối giản hóa mọi thứ. Và bất ngờ là quy luật Less is More luôn đúng - khi bạn có chủ ý.

Khi bạn chưa chắc tay, hãy bắt đầu bằng một combo tối giản:

• 1–2 font

• 1 bảng màu nhỏ

• Nhiều khoảng trống

• Canh lề rõ ràng

Đến giờ mình vẫn trung thành với sự tối giản trong thiết kế. Nó giúp mình thiết kế nhanh và hiệu quả hơn.

4. Tái sử dụng là bí quyết sống sót

Bạn không cần thiết kế mới hoàn toàn cho mỗi lần làm slide, post Instagram hay tài liệu PDF.

Mình tự làm cho mình một bộ template gốc (layout + font + màu) để từ đó biến hóa ra các phiên bản khác nhau. Nó giúp mình tiết kiệm thời gian, tăng sự nhất quán, và giảm 50% áp lực sáng tạo mỗi lần bắt đầu.

Học tư duy thiết kế không phải để sáng tạo mọi lúc mọi nơi. Mà với mình là để thiết kế thông minh hơn.

5. Học từ quan sát hơn là lý thuyết

Phải thừa nhận là mình khá chăm học. Mình từng cày mấy khóa học dài hơi, nhưng thật lòng: điều giúp mình học nhanh nhất lại là quan sát những thiết kế ngoài đời và thực hành những thiết kế đó.

Mình thích:

• Lưu lại những post, website, banner đẹp mình thấy

• Phân tích xem tại sao mình thích nó (màu? font? bố cục?)

• Thử bắt chước lại bằng công cụ thiết kế quốc dân Canva

Không phải để đạo nhái, mà với mình là để luyện mắt, luyện tay, luyện cảm giác.

Thiết kế không dành riêng cho designer.

Mình từng nghĩ thiết kế là mảnh đất chỉ dành cho dân chuyên. Nhưng bây giờ công nghệ hiện đại, có rất nhiều ứng dụng cho phép những người không chuyên có thể tạo ra các thiết kế đẹp và chuyên nghiệp.

Mình nhận ra là ai cũng có thể học thiết kế nếu có cách tiếp cận phù hợp với mỗi người. Cũng không cần giỏi ngay lập tức mà chỉ cần dám băt đầu, dám tiếp tục.

Nếu bạn cũng đang tự học thiết kế và thấy hơi choáng vì “cái gì cũng hay nhưng cái gì cũng khó”, thì hy vọng 5 nguyên tắc nhỏ này sẽ giúp bạn dễ thở hơn một chút.

Và nếu bạn cần một người hướng dẫn bạn mày mò, thì mình có một khóa học Canva Designer for Non-Designer nhé.